การแถลงข่าวของรัฐบาลไทยอธิบายว่าการส่งตัวชาวอุยกูร์กลับจีน เป็นกระบวนการที่ไตร่ตรองมาอย่างดี แต่กระนั้นเวทีนานาชาติยังคงมีคำถามถึงอนาคตของผู้กลับสู่ประเทศต้นทาง สื่อมวลชนและผู้สังเกตการณ์ต่างตามหาคำตอบในประเด็นนี้ หลังมีรายงานว่ารถผู้ต้องขังที่ปิดหน้าต่างทึบ นำตัวคนกลุ่มหนึ่งออกจากสถานกักตัวคนต่างด้าว ซอยสวนพลู กรุงเทพฯ ตั้งแต่เช้ามืดวันพฤหัสบดี จนกระทั่งช่วงบ่ายวันเดียวกัน สถานทูตจีนประจำประเทศไทยโพสต์ภาพและข้อความบนเฟซบุ๊กว่า “ชาวจีนที่ลักลอบเข้าเมืองโดยผิดกฎหมาย 40 ราย” จากไทยถูกส่งตัวกลับซินเจียง ประเทศจีน ในช่วงค่ำวันพฤหัสบดี ตัวแทนทางการไทยยืนยันในการแถลงข่าวว่าได้ส่ง “คนจีนเชื้อสายอุยกูร์” กลับตามคำร้องขออย่างเป็นทางการของจีน โดยเป็นกระบวนการที่เริ่มมาแล้วเป็นหลักเดือน การส่งตัวเป็นไปโดยสมัครใจ และจากนี้ไทยจะติดตามตรวจสอบสวัสดิภาพของผู้ถูกส่งกลับต่อไป การแถลงข่าวได้เผยแพร่ภาพของชาวอุยกูร์ขณะที่เดินทางถึงจีนและได้รับการต้อนรับจากครอบครัว ซึ่งเป็นภาพที่ได้รับจากสถานทูตจีน โจชัว เคอร์ลันท์ซิก นักวิชาการอาวุโสด้านเอเชียใต้และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ จากสถาบัน Council on Foreign Relations กล่าวกับวีโอเอไทยว่า ความเคลื่อนไหวครั้งนี้เกิดขึ้นในช่วงที่จีนและไทยมีสัมพันธ์ใกล้ชิดกันมากขึ้น ขณะที่ความสัมพันธ์ระหว่างที่มีกับสหรัฐฯ ลดน้อยลง “(ท่าทีของไทย) สอดคล้องกับนโยบายไทยก่อนหน้านี้ เพียงแค่หนักหนากว่า ผมคิดว่าการขาดแรงกดดันจากนานาประเทศขณะนี้ รวมถึงจากสหรัฐฯ อาจทำให้ไทยมีแนวโน้มที่จะทำสิ่งนี้ (ส่งตัวกลับ) มากขึ้น” เคอร์ลันท์ซิกกล่าว ในเวทีแถลงข่าว ภูมิธรรม เวชยชัย รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมกล่าวว่า การแจ้งความจำนงจากประเทศที่สามที่จะรับชาวอุยกูร์ครั้งสุดท้ายเกิดขึ้นเมื่อราวสิบปีก่อน โดยทางการไทยได้ส่งตัวไปแล้วราวหนึ่งร้อยคน หลังจากนั้นไม่มีการร้องขอใด ๆ อีก เรียกร้องจีนประกันสิทธิ์ชาวอุยกูร์ ไทยเข้ามาพัวพันในเรื่องนี้ สืบเนื่องจากมีชาวอุยกูร์ที่ลี้ภัยจากจีน และถูกจับกุมที่ไทยในข้อหาเข้าเมืองผิดกฎหมายเมื่อช่วงปี 2557 กลางปี 2558 รัฐบาลทหารของไทยส่งชาวอุยกูร์มากกว่า 170 คน ซึ่งส่วนมากเป็นเด็กและผู้หญิงไปยังตุรกี ทว่า หลายสัปดาห์หลังจากนั้นก็ส่งตัวชายชาวอุยกูร์ 109 คนกลับจีนในลักษณะที่คล้ายกับอาชญากร เช่นการสวมใส่พันธนาการและใช้โม่งดำคลุมศีรษะ แหล่งข่าวระบุกับวีโอเอว่าขณะนี้ยังเหลือชาวอุยกูร์อีกห้าคนที่ถูกคุมขังอยู่ในเรือนจำ วีโอเอไทยยังไม่สามารถยืนยันชะตากรรมของกลุ่มคนที่เหลือ โวลเคอร์ เติร์ก ข้าหลวงใหญ่เพื่อสิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติมีแถลงการณ์ในวันพฤหัสบดีว่า การตัดสินใจของรัฐบาลไทย ละเมิดกฎหมายและมาตรฐานด้านสิทธิมนุษยชนสากลอย่างชัดเจน ว่าด้วยการส่งผู้ลี้ภัยกลับไปเสี่ยงต่อการเผชิญอันตราย เติร์กเรียกร้องให้จีนเปิดเผยสถานที่ที่ชาวอุยกูร์เหล่านี้พำนัก และรับประกันว่าพวกเขาจะได้รับการปฏิบัติตามมาตรฐานสิทธิมนุษยนชนสากล สำนักงานข้าหลวงใหญ่สิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติ รวมถึงกลุ่มประชาสังคมอื่น ๆ เช่น แอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนล ประเมินว่า นับตั้งแต่ปี 2560 ชาวอุยกูร์ในจีนมากกว่าหนึ่งล้านคนถูกนำตัวเข้าค่ายที่ทางการจีนระบุว่าเป็น “ศูนย์อบรมวิชาชีพและทักษะ” เพื่อต่อต้านแนวคิดสุดโต่ง รายงานของยูเอ็นในปี 2565 ระบุว่าพบหลักฐานที่เชื่อได้ว่ามีการซ้อมทรมาน การใช้แรงงานบังคับ และสภาพความเป็นอยู่ที่ไร้มนุษยธรรมในพื้นที่ดังกล่าว ซึ่งทางการปักกิ่งได้ออกมาปฏิเสธ อีเลน เพียร์สัน ผู้อำนวยการภูมิภาคเอเชีย องค์กรสิทธิมนุษยชนฮิวแมน ไรท์ส วอทช์ ระบุว่าก่อนหน้านี้ไทยปฏิเสธกระแสข่าวการจะนำตัวกลับจีนมาตลอด จนกระทั่งมีความเคลื่อนไหวล่าสุด เธอมองว่าการทำเช่นนี้ “บ่อนทำลายความน่าเชื่อถือของไทยในเวทีนานาชาติในฐานะสมาชิกคณะมนตรีสิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติ” ซาราห์ บรูคส์ ผู้อำนวยการแอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนล ประจำประเทศจีน เผยว่า การบังคับส่งตัวบุคคลเหล่านี้กลับไปยังจีน หรือชาวอุยกูร์คนใดก็ตาม เสี่ยงทำให้พวกเขาตกอยู่ในภาวะถูกละเมิดสิทธิมนุษยชนอย่างร้ายแรง "ความจริงที่ว่าตอนนี้พวกเขาอาจถูกบังคับส่งตัวกลับไปยังประเทศที่ชาวอุยกูร์และกลุ่มชาติพันธุ์ที่ไม่ใช่ชาวฮั่นในซินเจียงต้องเผชิญกับการทรมาน การปฏิบัติที่โหดร้าย การควบคุมตัวโดยพลการ และการบังคับให้สูญหาย เป็นสิ่งที่โหดร้ายเกินจะจินตนาการ" ในวันพฤหัสบดี หลิน เจี้ยน โฆษกกระทรวงการต่างประเทศจีน ตอบสื่อมวลชนในการแถลงข่าวประจำวันว่า การส่งตัวกลับครั้งนี้กระทำบนพื้นฐานกฎหมายไทยและจีน รวมถึงกฎหมายและระเบียบปฏิบัติระหว่างประเทศ ตามการรายงานของเอพี โฆษกกระทรวงการต่างประเทศกล่าวด้วยว่า “สิทธิและผลประโยชน์โดยชอบตามกฎหมายของบุคคลที่เกี่ยวข้องได้รับการคุ้มครองอย่างเต็มที่” มาร์โค รูบิโอ รัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐฯ มีแถลงการณ์ในวันพฤหัสบดี ประณามไทยอย่างรุนแรงต่อการส่งตัวชาวอุยกูร์ไปยังจีน “ที่ซึ่งพวกเขาไม่ได้รับสิทธิตามวิถีทางที่ถูกต้องทางกฎหมาย และเป็นที่ซึ่งชาวอุยกูร์ เผชิญกับการตกเป็นเหยื่อ ถูกบังคับใช้เเรงงาน และการกระทำทารุณ” “รัฐบาลไทยจะต้องยืนยันและตรวจสอบอย่างเต็มรูปแบบว่าทางการจีนได้ปกป้องสิทธิมนุษยชนของชาวอุยกูร์” รูบิโอกล่าว ข้อมูลเพิ่มเติม: วีโอเอ เอพี - READ MORE

By thai@voanews.com (Yiamyut Sutthichaya)

Fri, 28 Feb 2025 05:25:17 +0700