รัตน?,รัตน์,รัตนะ
[รัดตะนะ?, รัด, รัดตะ?] น. แก้วที่ถือว่ามีค่ายิ่ง เช่น อิตถีรัตนะ คือ นางแก้ว หัตถิรัตนะ คือ ช้างแก้ว; คน สัตว์ หรือสิ่งของที่ถือว่าวิเศษ และมีค่ามาก เช่น รัตนะ ๗ ของพระเจ้าจักรพรรดิ ได้แก่ ๑. จักรรัตนะ ?จักรแก้ว ๒. หัตถิรัตนะ?ช้างแก้ว ๓. อัสสรัตนะ?ม้าแก้ว ๔. มณิรัตนะ ?มณีแก้ว ๕. อิตถีรัตนะ?นางแก้ว ๖. คหปติรัตนะ?ขุนคลังแก้ว ๗. ปริณายกรัตนะ?ขุนพลแก้ว; ของประเสริฐสุด, ของยอดเยี่ยม, เช่น รัตนะ ๓ คือ พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ เป็นแก้วอันประเสริฐสุด ของพุทธศาสนิกชน; ใช้ประกอบคําอื่นหมายถึงยอดเยี่ยมในพวกนั้น ๆ เช่น บุรุษรัตน์ นารีรัตน์ รัตนกวี. (ป. รตน; ส. รตฺน).